Ευχές στα χρόνια της κρίσης

"One year ago I had an unexpected wish from my flatmate: "Happy New Year Alma! Life is sh*t". I appreciate honest people with real lives. I don't know how many of you roll into this vicious circle of wishing every year the same great things, doing nothing for self improvement, but wishing same things different year seems like an odd to me". 

-Alma Bakiaj, εικαστική καλλιτέχνις

Το εγγύτερο περιβάλλον μου αντιμετωπίζει την συνήθεια μου να κάνω την κατάλληλη ευχή στον κατάλληλο άνθρωπο με συναισθήματα που ποικίλλουν από συμπάθεια μέχρι αδιαφορία. "Ό,τι κι αν εύχεσαι, η σκέψη μετράει", μου είπε πρόσφατα ένας φίλος. Το 2000 ήμουν 25 χρονών, και ήταν μόλις η 2η φορά που μπόρεσα να κάνω κάτι που ποθούσα χρόνια: να τηλεφωνήσω σε έναν προς έναν όλους τους φίλους μου που σκεπτόμουν, ήθελα να είμαι κοντά τους / να είναι κοντά μου, καθέναν για τον οποίο είχα μία ξεχωριστή ευχή. Δεν τηλεφώνησα σε όλους βέβαια. Στην ζωή μου ευδόκησα να έχω περισσότερους φίλους από όσους θα μπορούσα να τηλεφωνήσω εκεί μεταξύ 23.00 - 01.00 την νύχτα, όπως κάναμε τότε. Σε όσους δεν πρόφταινα/εύρισκα, έστειλα γραπτό μήνυμα από το κινητό μου. Για καθέναν επινόησα μιαν ευχή ξεχωριστή. Η έκπληξη τους, η στιγμιαία παύση για να σκεφτούν τι άκουσαν, ήταν η μεγαλύτερη ανταμοιβή για μένα.

Στα χρόνια που πέρασαν κράτησα το καλύτερο μέρος από την παρορμητική εκπλήρωση μιας επιθυμίας, που είχα ακόμη από τα χρόνια που ήμουν στο εξωτερικό, και που δεν είχα τα χρήματα να μιλήσω σε κανέναν, σε μια εποχή που δεν υπήρχε το Facebook, το Twitter, και που το email ήταν ένα τροπικό φρούτο που δεν είχαν ακόμα άπαντες. Έκτοτε εύχομαι αυτό που νομίζω ότι οι άλλοι χρειάζονται, ή αυτό που ήδη έχουν, για να το διατηρήσουν, και να το προάγουν. Το "χρόνια καλά" ξεκινάει κάθε ευχή αντικατοπτρίζοντας την πάγια άποψη μου για την μηδαμινή σημασία του "πολλά". Το "με υγεία" πάντα συνοδεύει, καθώς άνευ τούτης, είναι μάταια τα πάντα.

Φυσικά, όλα τα παραπάνω αφορούν προσωπικές ευχές. Τι γίνεται όμως όταν θέλεις να απευθύνεις μια συνολική, πλην όμως ειλικρινή ευχή σε ένα πλήθος ανθρώπων, που γνωρίζεις από πολύ καλά μέχρι ελάχιστα; Αναφέρομαι βεβαίως στο facebook crowd. Εκεί το πράγμα αλλάζει, αλλα παραμένει -κατά το δυνατόν ειλικρινές. Εύχεσαι σε μια μικρή κοινωνία, στην οποία δεν λείπει η ποικιλία ανθρώπων,  ιδεών, αντιλήψεων και δυνατοτήτων. Στην οποία, το μοναδικό κοινό σημείο που μπορεί να βεβαιωθεί, είναι κάποιες κοινές αγωνίες για το αύριο και το για το σήμερα. Και, καθώς βλέπεις τους (προσωπικότερους) φίλους σου να απαγκιστρώνονται από τις αξίες που σας ένωναν, παράλληλα, με κάθε γενική ευχή βρίσκεσαι να εκφράζεις τις δικές σου αγωνίες και τους ενδόμυχους φόβους σου.



Έτσι, χρονιά με την χρονιά, είναι αδύνατον να πέσεις στις παγίδα του οξύμωρου που παρατηρεί η Bakiaj στο σχόλιο της: η ίδια ευχή δεν θα έρθει στο στόμα σου, ούτε καν αν δεν εκπληρώθηκε. Διότι, οτιδήποτε στάθηκε ανέφικτο να ξεκινήσει μέσα σε έναν ολόκληρο χρόνο, σημαίνει ότι έπαψε να είναι προτεραιότητα. Και οι ευχές, προσπαθούν να ιχνεύουν πάντοτε τα σημαντικά και όσα έχουν προτεραιότητα. Από την άλλη, αν η προσπάθεια προς αυτό που ευχήθηκες έχει ξεκινήσει, δεν χρειάζεται πλέον παρά παρότρυνση για υπομονή και επιμονή.

Ξέρω, αυτή μου η ανάρτηση είναι λίγο πιο ...χυμαδιό από ό,τι συνηθίζω, έχω όμως αυτές τις σκέψεις να κλωθογυρίζουν στο μυαλό μου από το πρωί, όταν διαπίστωσα ότι μια λειτουργία του Mobile Facebook μου επιτρέπει να δω όλες τις ευχές που έχω κάνει από το 2010 και εξής, οπότε κάνω μια σχετική ανάρτηση κάθε χρόνο, πριν δω το σχόλιο της εικαστικού. Διάβασα, στην οθόνη του κινητού μου:

2010   Εύχομαι ειλικρινά οι δυσκολίες του 2011 να μας βοηθήσουν να βρούμε τον εαυτό μας, αλλά πάνω & πέρα από κάθε τι άλλο να ανακαλύψουμε τους άλλους, να βρούμε τον εαυτό μας ως κοινωνία, να αναζητήσουμε λύσεις με σύνεση & μαχητικότητα, με ψυχραιμία & λογική. Εύχομαι σε όλους σας Υγεία & Ευτυχία, δυο πράγματα ανεξάρτητα από κάθε άλλο πράγμα στη ζωημας, αλλά πολύ σημαντικά. Καλή χρονιά.

2011   Μη με μισήσετε φέτος που δεν θα σας πάρω τηλ. για ευχές, ακόμη και τους στενότερους φίλους μου: είμαι κρυωμένος από χτες και ο λαιμός μου το πάει για ...αφωνία!    ...αλλά μια και τα λέμε από δω με κάποιους: ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ, ΜΕ ΥΓΕΙΑ, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ, ΛΙΓΟΤΕΡΗ ΜΙΣΑΛΛΟΔΟΞΙΑ, ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ, ΙΔΕΕΣ & ΦΑΝΤΑΣΙΑ, ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ & ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ (ΑΠΟ ΛΌΓΙΑ ΈΧΟΥΜΕ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ).     

2012   Ας είναι το 2013 έτος κοινωνικής ωριμότητας και ανάληψης της ευθύνης για τις τύχες μας, έτος αλληλοκατανόησης, ειρήνευσης, συνεργασίας και αλληλεγγύης. καλή χρονιά!     

2013   Το 2014 εύχομαι σε όλους τους φίλους μου την εκπλήρωση των επιθυμιών και την επιβράβευση των προσπαθειών σας, που ελπίζω να είναι εντατικές, να τις συνοδεύει καλή υγεία, όπως και άξιοι & θετικοί συνοδοιπόροι. Επιπλέον, σας εύχομαι να μη πάψετε να υπηρετείτε με συνέπεια τις αξίες σας, σε κάθε σκοτεινό μέρος που ίσως χρειαστεί να βαδίσετε.


Στην πραγματικότητα, όπως το δίχως άλλο διαπιστώνετε, εύχομαι στον εαυτό μου. Ζητώ από το περιβάλλον μου να αποκτήσει τα χαρακτηριστικά εκείνα που προσδοκώ για τον ευατό μου, και τον ζωτικό χώρο γύρω μου: την κοινωνία κατά την μικρή ή μεγαλύτερη κλίμακα. Αντίθετα, ίσως, με πολλούς, αντλώ ιδιαίτερη ικανοποίηση από την διατύπωση τέτοιων ευχών. Και λίγο μεγαλύτερη, όταν διαπιστώνω (πράγμα που συμβαίνει συχνά στους φιλικούς μου κύκλους) ότι η ευχή είναι περιττή: η μαχητικότητα των περισσότερων ανθρώπων "μου", στην πραγματικότητα δεν χρειάζεται ευχές. Έτσι, τελικά, συχνά οι προσωποποιημένες ευχές μου καταλήγουν να λένε: "καταλαβαίνω την προσπάθεια σου, είναι και δική μου, χαίρομαι που υπάρχουν κι άλλοι που πάνε κατά κει". Κοινώς, περί συνοδοπορίας πρόκειται σύντροφοι...