Νέα θρησκευτική ερμηνεία για τον Δίσκο της Φαιστού

Η έγκυος θεότητα και η μινωική θεότητα Αφαία αναφέρονται στον Δίσκο, με βάση τη νέα προσέγγιση που παρουσιάστηκε σε εκδήλωση  του ΕΚΤ και του ΤΕΙ Κρήτης.  Μια νέα προσέγγιση στην ερμηνεία του Δίσκου της Φαιστού αποκάλυψε ο Δρ Γκάρεθ Όουενς σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) σε συνεργασία με το ΤΕΙ Κρήτης, την Τετάρτη 7 Φεβρουαρίου 2018 στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Ο Ουαλός γλωσσολόγος μιλώντας σε άπταιστα ελληνικά υπογράμμισε ότι με βάση την πολύχρονη έρευνα του, η α' πλευρά του Δίσκου μιλάει για την έγκυο θεότητα που λάμπει και η β' πλευρά αναφέρεται στη θεότητα που δύει, πιθανώς τη μινωική θεότητα Αφαία.   Ο Δρ Γκάρεθ  Όουενς, ειδικός σε θέματα μινωικής γραφής, έχοντας αφοσιωθεί στη μελέτη του Δίσκου της Φαιστού για περισσότερα από δέκα χρόνια, σε συνεργασία με τον καθηγητή Φωνητικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Τζον Κόουλμαν, έχει προχωρήσει την ανάγνωση του Δίσκου στο 99% και την ερμηνεία σε ποσοστό πάνω από 50%. Με βάση τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την έρευνα του, αποκάλυψε ενώπιον πολυπληθούς ακροατηρίου σε μια εκδήλωση που ανέδειξε την αξία του επιστημονικού διαλόγου και της τεκμηρίωσης, ότι ο Δίσκος της Φαιστού, η πιο γνωστή μινωική συλλαβική επιγραφή από την Εποχή του Χαλκού, χρονολογούμενη 500 χρόνια πριν τον Τρωικό Πόλεμο, τον 17ο αιώνα π.Χ., αποτελεί ένα ύμνο προς την έγκυο θεότητα και τη θεότητα Αφαία.    Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Γκάρεθ Όουενς: "Διαβάζουμε τον Δίσκο της Φαιστού με τις φωνητικές αξίες της Γραμμικής Β και με τη βοήθεια της συγκριτικής γλωσσολογίας, δηλαδή συγκρίνοντας με άλλες συγγενικές γλώσσες από την ινδοευρωπαϊκή οικογένεια γλωσσών". Και προσέθεσε: "Πιστεύω ότι o δίσκος μιλάει για την έγκυο θεότητα στην πρώτη πλευρά. Το καινούργιο στοιχείο που πρόσθεσα στην ερμηνεία είναι ότι στη δεύτερη  πλευρά του Δίσκου υπάρχει μια πρόταση που αναφέρεται στη θεότητα αυτή, η οποία είναι γνωστή από τη μινωική Κρήτη και είναι η Αφαία. Η Αφαία ταυτίζεται στην μινωική Κρήτη με τη Δικτύνα που ήταν η θεότητα του τοκετού.  Η θεότητα Αφαία έχει σχέση και με το φως. Θα μπορούσε όμως να είναι και η Αστάρτη ή η Αφροδίτη. Πιστεύω ότι η Αφαία ως θεότητα του τοκετού στη β΄πλευρά του δίσκου έχει σχέση και με την έγκυο θεότητα που αναφέρεται στην α' πλευρά του δίσκου".

Επίσης ανέφερε ότι "κάποιες λέξεις και μια ολόκληρη πρόταση από τον Δίσκο της Φαιστού βρέθηκαν και σε άλλες μινωικές θρησκευτικές συλλαβικές επιγραφές και στο σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου και στο Βουνό Γιούχτα δίπλα στις Αρχάνες και στην Κνωσό. Οι θρησκευτικές αυτές επιγραφές εντοπίστηκαν και με τάματα, συνεπώς οι μινωικές λέξεις που ήταν με τα μινωικά τάματα έχουν σχέση και με τη θρησκεία και με την υγεία".   Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο Γκάρεθ Όουενς συνόψισε τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα της ερευνητικής του προσπάθειας για την ερμηνεία και κατανόηση πλέον του Δίσκου: "Από τις 61 συνολικά λέξεις μπορούμε να προσφέρουμε μια ιδέα για το τι σημαίνουν παραπάνω από τις μισές λέξεις. Είναι λοιπόν 61 λέξεις στις δυο πλευρές και 18 στίχοι σαν σονέτο με ομοιοκαταληξία. Έξι λέξεις μιλάνε για το φως και έξι λέξεις για τη δύση του φωτός. Τρεις λέξεις μιλάνε για την έγκυο θεότητα και άλλες 10 για τη θεότητα με διάφορα επίθετα". Και έκλεισε την ομιλία του απευθυνόμενος στο ακροατήριο: "Με τη δική σας βοήθεια θα ήθελα μια μέρα στο μέλλον να μεταφράσουμε αυτούς τους στίχους για τη θεότητα του έρωτα, να ξέρουμε πιο πολλά".      Οι θέσεις που διατύπωσε ο  Δρ Γκάρεθ Όουενς προκάλεσαν ζωηρό ενδιαφέρον στο ακροατήριο, με συνέπεια να ακολουθήσει ένας γόνιμος διάλογος με τους παρευρισκομένους, πάνω στις λεπτομέρειες της έρευνας του γνωστού γλωσσολόγου και τον επιστημονική τεκμηρίωση των συμπερασμάτων του. Όπως μάλιστα δήλωσε ο Ουαλός γλωσσολόγος, τα σχόλια και οι παρατηρήσεις ειδικών αλλά και του κοινού συμβάλλουν στη βελτίωση της έρευνας και στα επόμενα βήματα όσον αφορά την ερμηνεία του Δίσκου της Φαιστού.

Την εκδήλωση "Η Φωνή του Δίσκου της Φαιστού" χαιρέτισε η Διευθύντρια του ΕΚΤ κ. Εύη Σαχίνη, η οποία υπογράμμισε τη σημασία δράσεων και εκδηλώσεων που συμβάλλουν στον επιστημονικό διάλογο και στη διάχυση της επιστημονικής γνώσης.  Αναφερόμενη μάλιστα στον ρόλο του ΕΚΤ δήλωσε: "Δραστηριοποιούμαστε θεσμικά στην οργάνωση, τεκμηρίωση και διάχυση της γνώσης που παράγει το ελληνικό σύστημα. Σε αυτό το πλαίσιο συλλέγουμε επιστημονικό και πολιτιστικό περιεχόμενο και με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας γινόμαστε κόμβος στη χώρα, συσσωρεύοντας ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο που παράγουν όλοι οι έγκριτοι φορείς. Ταυτόχρονα λειτουργούμε ως καταλύτες στην επικοινωνία της επιστήμης με το ευρύ κοινό".

Χαιρετισμό απηύθυνε, ακόμη, ο Γιάννης Καλιακάτσος, τέως αντιπρύτανης και ακαδημαϊκός διευθυντής γραφείου διεθνών σχέσεων ΤΕΙ Κρήτης. Οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία στο κλείσιμο της εκδήλωσης να ακούσουν τη "Φωνή" του Δίσκου της Φαιστού από τη μουσικό Δέσποινα Χιωτίδου.   Ο Δρ. Γκάρεθ Όουενς έχει, μεταξύ άλλων, λάβει το βραβείο που είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Μιχαήλ Βέντρις (Ventris Award) από την Αρχιτεκτονική Σχολή του Λονδίνου και το Ινστιτούτο Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (University College London), όπου είχε διδάξει από τη θέση του Λέκτορα Μυκηναϊκή Γραμμική Β’(1991-1992),  διαδεχόμενος τον καθηγητή James Hooker.  Επί του παρόντος είναι Συντονιστής για το πρόγραμμα Erasmus+ και αναπληρωτής προϊστάμενος του γραφείου διεθνών σχέσεων στο ΤΕΙ Κρήτης. Επίσης έχει αναγορευτεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση "πρεσβευτής" του Erasmus+ για την ανώτατη εκπαίδευση για την περίοδο 2014-2020.

Όπως είναι γνωστό, ο δίσκος της Φαιστού ανακαλύφθηκε το 1908 από τους Ιταλούς ανασκαφείς της Φαιστού και χρονολογήθηκε γύρω στα 1.700 π.Χ. Σήμερα εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Χρονολογικά ανήκει στην περίοδο της Μινωικής Γραφής, αλλά διαφέρει σε πολλά σημεία από αυτήν. Η γραφή του δίσκου είναι εντυπωμένη σε πηλό, με τη βοήθεια διαφορετικών σφραγίδων και θεωρείται το αρχαιότερο σε παγκόσμιο επίπεδο έντυπο, περίπου 2.500 χρόνια πριν από τα πρώτα δείγματα έντυπου υλικού. Έχει διάμετρο περίπου 16 εκ. με σημεία γραφής και στις δυο όψεις, τα οποία ανέρχονται σε 242 και διαιρούνται σε 61 ομάδες. Υπάρχουν 45 διαφορετικού χαρακτήρα σημεία στο Δίσκο, περισσότερα για να απαρτίσουν ένα αλφάβητο και λιγότερα για να αποτελέσουν μια πραγματική ιδεογραφική γραφή, όπως συμβαίνει με τα κινέζικα.