Η πολύτιμη στάχτη

Αντί να ασχολείστε διαρκώς με τα -πραγματικά- αρνητικά ζητήματα της αιθαλομίχλης, θα μπορούσατε να εστιάσετε σε χρήσεις γνωστές από τα αρχαιότατα χρόνια και να επωφεληθείτε πολλαπλώς. Μια από τις λιγότερο εμφανείς χρησιμότητες στον άνθρωπο της πόλης, της καύσης του τζακιού είναι αυτό της παραγωγής στάχτης. Η στάχτη που προέρχεται από την καύση καθαρώς ξύλων -και όχι από σανίδες, χρώματα και πλαστικά- όπως και τα κάρβουνα, έχουν πολλές ευεργετικές και ενδιαφέρουσες χρήσεις. Μην πετάτε την στάχτη και τα κάρβουνα που μένουν στην θράκα όταν σβήνετε το τζάκι.

Η στάχτη περιέχει κυρίως ανθρακικό ασβέστιο από 25% έως 45%(το οποίο είναι ένα ανόργανο αλάτι με χημικό τύπο CaCO3.), λιγότερο από 10 % περιέχει Κάλιο (Κ), και λιγότερο από 1% φωσφορικό άλας. Υπάρχουν ιχνοστοιχεία σιδήρου, μαγγανίου, ψευδαργύρου, χαλκού και μερικά βαρέα μέταλλα (όπως ο μόλυβδος, το κάδμιο, το νικέλιο και το χρώμιο), αλλά όχι σε ποσότητες που η χρήση της στάχτης να αποτελεί πρόβλημα σε επίπεδο λήψης από τον ανθρώπινο οργανισμό αυτών των στοιχείων. Τα νούμερα αυτά βεβαίως είναι τυπικά, και μεσοσταθμικά: ανάλογα με την θερμοκρασία και τις συνθήκες καύσης ίσως ποικίλουν. Σκληρά ξύλα παράγουν κατά κανόνα περισσότερη στάχτη από τα μαλακά, όπως των κωνοφόρων και ο φλοιός και τα φύλλα παράγουν γενικά πιο πολύ στάχτη από το εσωτερικό ξυλωδών τμημάτων του δέντρου. Κατά μέσο όρο, η καύση των ξύλων αποδίδει περίπου 10% της μάζας τους στάχτη.

"Εναλλακτικές" χρήσεις

Αλισίβα: Βράζουμε 3 κουταλάκια στάχτη σε 1 μπρίκι με νερό και μετά την σουρώνουμε με ένα φίλτρο του καφέ. Είναι το καλύτερο απορρυπαντικό γενικής χρήσης, καθαρίζει, λευκαίνει και απολυμαίνει ρούχα, πατώματα, τζάμια, ασημικά, πιάτα, σκουριές που έχουν ποτίσει στα μάρμαρα, αλλά και τζάμια αν δεν έχουμε υγρό καταριστικό τζαμιών.

Πάστα στάχτης: Μπορεί να αφαιρέσει λεκέδες από έπιπλα, αν την αλείψουμε και την αφήσουμε εκεί χωρίς τρίψιμο (θα τρίψουμε, αλλά στο ξέπλυμα, με υγρό "άγριο" πανί) για να αφαιρέσουμε λεκέδες από έπιπλα.

Αφαίρεση λιπαρών & στυπτικών λεκέδων από τα ρούχα: Μόλις λερωθούμε βάζουμε πάνω στον λεκε λίγη στάχτη και μετά από πέντε λεπτά τον τρίβουμε με ψίχα ψωμιού.

Φυσική αποσμητική ουσία: Ως ξέρουν οι πιο ψαγμένοι από τους μάγειρες, αλλά και οι γιατροί, η απόσμηση έχει δύο επίπεδα: δέσμευση της οσμής και εκπομπή αρώματος που την καλύπτει. Η στάχτη έχει σε μέγιστο βαθμό την πρώτη ιδιότητα της απόσμησης. Απλά την ρίχνουμε πάνω σε οτιδήποτε μυρίζει άσχημα. Πχ. Σε παλιές τουαλέτες, τουαλέτα γάτας, σκκύλου, κλπ. .

Αποσμητικό ψυγείου: Για να ξεμυρίσει το ψυγείο μας βάζουμε μέσα ένα πιάτο με καρβουνόσκονη (από ξυλοκάρβουνο), και την ανανεώνουμε μέχρις ότου φύγει κάθε μυρωδιά.

Αν έχουμε ξεχάσει το σαμπουάν μας ενώ είμαστε ελέυθερο κάμπινγκ, μπορούμε να φτιάξουμε αλισίβα και να την χρησιμοποιήσουμε ως σαμπουάν, με τον όρο να περάσουμε ένα χέρι ξύδι τα μαλλιά μας πριν ξεβγάλουμε. Μπορούμε επίσης να αλειφτούμε με πάστα στάχτης, να παραμείνουμε αλειμένοι για 3-4 λεπτά κάνοντας μασάζ σε όλο το σώμα μας και μετά να ξεπλυθούμε, ιδίως αν έχουμε πολύ λιπαρό δέρμα, χρησιμοποιώντας την στάχτη αντί για σαπούνι. Εναντι του σαπουνιού η πάστα στάχτης έχει επιπλέον το καλό ότι λειτουργεί εξίσου με χλιαρό ή απόλυτα κρύο νερό.

Έχω διαβάσει ότι η στάχτη ανακυκλώνει τα θρεπτικά συστατικά στο χώμα. Η στάχτη χρησιμοποιείται και ως λίπασμα, αλλά δεν περιέχει άζωτο. Επίσης δεσμεύεται διοξείδιο του άνθρακα από τους μικροοργανισμούς μέσα στο χώμα η ανάπτυξη των οποίων ενισχύεται από τη στάχτη και η γη γίνεται πιο εύφορη. Λόγω της παρουσίας του ανθρακικού ασβεστίου εξουδετερώνεται η οξύτητα του εδάφους, αυξάνοντας το pH του και αυξάνει την δραστηριότητα των βακτηρίων του εδάφους. Η αύξηση της αλκαλικότητας του εδάφους επηρεάζει την θρέψη των φυτών. Θρεπτικές ουσίες είναι πιο εύκολα διαθέσιμες στα φυτά, όταν το έδαφος είναι ελαφρώς όξινο. Αλλά επειδή αυξάνεται πολύ το pH του εδάφους με την προσθήκη μεγάλων ποσοτήτων μπορεί να κάνει κακό παρά καλό. Η στάχτη δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε φυτά που αγαπάνε όξινα εδάφη, όπως είναι οι πατάτες, τα βατόμουρα. Είναι καλο να χρησιμοποιείται με φειδώ και γίνεται τακτικά έλεγχος του PH του εδάφους. Δυναμώνει τα φυτά που αγαπούν το ασβέστιο, όπως είναι οι ντομάτες, τα αμπέλια, οι φασολιές, το σπανάκι, ο αρακάς, τα αβοκάντο, τα σκόρδα κα. Ακόμα ευδοκιμούν και οι τριανταφυλλιές. Μπορούμε να προσθέσουμε 1 / 4 φλιτζανιού σε κάθε λάκκο κατά τη φύτευση.

Η στάχτη μπορεί να χρησιμεύσει εναλλακτικά του αλατιού χιονιού, μονάχα βεβαίως αν δεν έχουμε αλάτι χιονιού, καθώς δεν είναι εξίσου υγροσκοπική.

Μπορούμε να κατασκευάσουμε ένα απλό και απαοτελεσματικό φίλτρο με μια κοινή πετσέτα ή πανί και μια ποσότητα -περίπου μισό κιλό- κονιορτοποιημένα κάρβουνα. Τα κάρβουνα που μένουν από την καύση (τα μαύρα κομμάτια, όχι η γκρι / λευκή στάχτη) μπορούμε να τα χτυπήσουμε με ένα σφυρί και στη συνέχεια να τα αλέσουμε με ένα γουδοχέρι ή μπλέντερ και να πάρουμε μια λεπτή σκόνη. Η σκόνη αυτή από τα κάρβουνα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως φίλτρο, για ποταμίσιο νερό (μπορεί αν περιέχει μικροσκοπικά σκουλίκια και άλλους οργανικούς παράγοντες, οπότε απαγορεύεται επί κανονικών συνθηκών η πόση του) ή το κρασί, αν βγει θολό.

Τόσο η στάχτη όσο και τα κάρβουνα είναι εξαιρετικά υγροσκοπικά. Κάρβουνα που τοποθετούνται σε μεταλλικά δοχεία με τρύπες και μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση υγρασίας σε μέρη όπως τα ντουλάπια, τα υπόγεια, κάτω από τους νεροχύτες.

Η στάχτη έχει και πυροσβεστικές ιδιότητες. Μπορείτε να κρατήσετε μεγάλη ποσότητα στάχτης (π.χ. μισό κουβά) και να τον πετάξετε πάνω από χαμηλωμένη φωτιά ή θράκα που καίει στο τζάκι σας όταν θέλετε να την σβήσετε άμεσα αλλά να μην ρίξετε νερό. Η φωτιά θα σβήσει με τον λιγότερο καπνό και μπορεί εύκολα να ξανα-ανάψει. χωρίς να αφαιρέσετε τα προηγούμενα υλικά. 

Περισσότερες χρήσεις -για τις ποίες όμως δεν έχω ιδία άποψη- βρίσκετε ΕΔΩ.