ΚΑΤΑ καιρούς σε ιδιωτικές συζητήσεις έχω υποστηρίξει ότι η Ελλάδα έχει πολλά να μάθει σε επίπεδο επιβίωσης και ανάπτυξης υπό αντίξοες συνθήκες, αλλά ακόμα περισσότερα σε επίπεδο αυτάρκειας από το Ισραήλ. Ένα άρθρο του Κωστα Κοκκινοπλιτη, πρώην γ.γ. Ερευνας και Τεχνολογίας που διάβασα πριν δύο εβδομάδες στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ συνηγορεί υπέρ αυτής της άποψης, παρέχοντας παράλληλα ενδιαφέρουσα τεκμηρίωση.
Πώς μια χώρα όπως το Ισραήλ με πληθυσμό 7,5 μόλις εκατομμύρια, σε μια περιοχή με τεράστια γεωπολιτικά προβλήματα και χωρίς καθόλου φυσικούς πόρους έφτασε στο σημείο να έχει πάνω από 60 επιχειρήσεις εισηγμένες στο NASDAQ της Νέας Υόρκης, περισσότερες από κάθε άλλη ξένη χώρα;
Εταιρείες όπως οι Microsoft, IBM, Johnson & Johnson, Intel κ.ά. έχουν πραγματοποιήσει τεράστιες επενδύσεις είτε εξαγοράζοντας τοπικές καινοτομικές επιχειρήσεις είτε έχοντας ιδρύσει τμήματα Ερευνας και Ανάπτυξης στη χώρα. Αξιοποιώντας την υψηλή τεχνολογία, κάθε διαθέσιμη σταγόνα του ελάχιστου νερού που υπάρχει έχει συλλεχθεί και μεταφερθεί για σύγχρονες αγροτικές καλλιέργειες. Σήμερα παράγει πάνω από τα 2/3 των αναγκών σε είδη διατροφής, ενώ οι εξαγωγές των αγροτικών της προϊόντων υπερβαίνουν τα δύο δισ. δολάρια. Και φυσικά τα επιτεύγματα δεν περιορίζονται μόνο στην αγροβιοτεχνολογία, αλλά εκτείνονται σε ένα ευρύ φάσμα τομέων όπως τα υλικά, η πληροφορική, τα φαρμακευτικά, η βιοτεχνολογία κ.λπ.
Στη μικρή αυτή χώρα έχει συντελεστεί ένα οικονομικό θαύμα. Και όλα αυτά ενώ το εθνικό νόμισμα το shekel είναι ένα από τα ισχυρότερα στον κόσμο λειτουργώντας έτσι ανασταλτικά στις εξαγωγές και παρά το ότι μόλις δώδεκα χρόνια πριν, η χώρα βρέθηκε στο χείλος της χρεοκοπίας.
Για την επιτυχία αυτή πολλοί με ευκολία θα πουν ότι οφείλεται στην τεράστια οικονομική βοήθεια από τις ΗΠΑ. Ακόμα όμως κι αν αυτό αληθεύει, είναι σίγουρο ότι από μόνο του σε καμία περίπτωση δεν αρκεί να διαμορφώσει αυτό το συντελούμενο θαύμα.
Απαιτήθηκε συστηματική δουλειά χρόνων για να δημιουργηθεί μία αξιοζήλευτη σε παγκόσμιο επίπεδο οικονομία βασισμένη στην υψηλή τεχνολογία. Και σίγουρα η σταθερή προσήλωση στην εφαρμογή δημοσιονομικής πειθαρχίας και τα χαμηλά επιτόκια έχουν συμβάλει σ’ αυτό.
Η ενίσχυση της έρευνας με δαπάνες 4,2% του ΑΕΠ, η προώθηση της απόλυτα εξωστρεφούς πολιτικής των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων και η διασύνδεσή τους με την παραγωγή είναι αναμφίβολα η πιο σημαντική παράμετρος. Αυτό, σε συνδυασμό με την τεράστια δυναμικότητα των αντίστοιχων ιδρυμάτων στην παραγωγή πατεντών και δημοσιεύσεων σε διεθνή περιοδικά, σε αριθμό υποψηφιοτήτων για βραβεία Nobel, στις πρωτιές που καταλαμβάνουν σε διεθνείς κατατάξεις σε σχέση με μια σειρά δεικτών, καταδεικνύει ότι το τρίγωνο της καινοτομίας (εκπαίδευση - έρευνα - καινοτομία) λειτουργεί υποδειγματικά.
Εξίσου σημαντική είναι και η δαπάνη στον στρατό για έρευνα και τεχνολογικές στρατιωτικές εφαρμογές, με δυνατότητα όμως εμπορικής αξιοποίησης σε τομείς όπως τηλεπικοινωνίες, πληροφορική, οπτικά και δορυφορικά συστήματα κ.λπ. Η βασικότερη όμως καινοτομία αφορά το σύστημα εκπαίδευσης στον στρατό. Η υποχρεωτική θητεία των νέων είναι μια ευκαιρία να εκπαιδευτούν οι επιστήμονες, οι μηχανικοί και οι τεχνικοί σε εφαρμογές τεχνολογίας αιχμής.
Η πολιτική στο θέμα της μετανάστευσης καθιστά το Ισραήλ ένα από τα πιο φιλομεταναστευτικά κράτη στον κόσμο. Αυτό ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990, με τα πρώτα κύματα μεταναστών που αποχώρησαν από την πρώην Σοβιετική Ενωση μεταφέροντας στο Ισραήλ τεχνογνωσία, ταλέντα και μηχανικούς.
Η προσήλωση στην πολιτική αυτή συμπυκνώνεται και στις δηλώσεις που έκανε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ πρόσφατα: «Η Ελλάδα εκτός από τουριστικός προορισμός χρειάζεται υψηλή τεχνολογία που θα φέρει επενδύσεις». Και πράγματι είναι πεποίθησή μου ότι η αξιοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας μας, του ερευνητικού δυναμικού και η επένδυση στην έρευνα είναι μονόδρομος για την έξοδο από την κρίση που βιώνουμε.
Για τον σκοπό αυτό η συνέχεια της συνεργασίας με το Ισραήλ στους τομείς της έρευνας, της τεχνολογίας και της εκπαίδευσης που ενεργοποιήθηκε στις αρχές του 2012 από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας και τη γενική γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας είναι σίγουρο ότι μπορεί να αποδώσει πολλά.
Εταιρείες όπως οι Microsoft, IBM, Johnson & Johnson, Intel κ.ά. έχουν πραγματοποιήσει τεράστιες επενδύσεις είτε εξαγοράζοντας τοπικές καινοτομικές επιχειρήσεις είτε έχοντας ιδρύσει τμήματα Ερευνας και Ανάπτυξης στη χώρα. Αξιοποιώντας την υψηλή τεχνολογία, κάθε διαθέσιμη σταγόνα του ελάχιστου νερού που υπάρχει έχει συλλεχθεί και μεταφερθεί για σύγχρονες αγροτικές καλλιέργειες. Σήμερα παράγει πάνω από τα 2/3 των αναγκών σε είδη διατροφής, ενώ οι εξαγωγές των αγροτικών της προϊόντων υπερβαίνουν τα δύο δισ. δολάρια. Και φυσικά τα επιτεύγματα δεν περιορίζονται μόνο στην αγροβιοτεχνολογία, αλλά εκτείνονται σε ένα ευρύ φάσμα τομέων όπως τα υλικά, η πληροφορική, τα φαρμακευτικά, η βιοτεχνολογία κ.λπ.
Στη μικρή αυτή χώρα έχει συντελεστεί ένα οικονομικό θαύμα. Και όλα αυτά ενώ το εθνικό νόμισμα το shekel είναι ένα από τα ισχυρότερα στον κόσμο λειτουργώντας έτσι ανασταλτικά στις εξαγωγές και παρά το ότι μόλις δώδεκα χρόνια πριν, η χώρα βρέθηκε στο χείλος της χρεοκοπίας.
Για την επιτυχία αυτή πολλοί με ευκολία θα πουν ότι οφείλεται στην τεράστια οικονομική βοήθεια από τις ΗΠΑ. Ακόμα όμως κι αν αυτό αληθεύει, είναι σίγουρο ότι από μόνο του σε καμία περίπτωση δεν αρκεί να διαμορφώσει αυτό το συντελούμενο θαύμα.
Απαιτήθηκε συστηματική δουλειά χρόνων για να δημιουργηθεί μία αξιοζήλευτη σε παγκόσμιο επίπεδο οικονομία βασισμένη στην υψηλή τεχνολογία. Και σίγουρα η σταθερή προσήλωση στην εφαρμογή δημοσιονομικής πειθαρχίας και τα χαμηλά επιτόκια έχουν συμβάλει σ’ αυτό.
Η ενίσχυση της έρευνας με δαπάνες 4,2% του ΑΕΠ, η προώθηση της απόλυτα εξωστρεφούς πολιτικής των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων και η διασύνδεσή τους με την παραγωγή είναι αναμφίβολα η πιο σημαντική παράμετρος. Αυτό, σε συνδυασμό με την τεράστια δυναμικότητα των αντίστοιχων ιδρυμάτων στην παραγωγή πατεντών και δημοσιεύσεων σε διεθνή περιοδικά, σε αριθμό υποψηφιοτήτων για βραβεία Nobel, στις πρωτιές που καταλαμβάνουν σε διεθνείς κατατάξεις σε σχέση με μια σειρά δεικτών, καταδεικνύει ότι το τρίγωνο της καινοτομίας (εκπαίδευση - έρευνα - καινοτομία) λειτουργεί υποδειγματικά.
Εξίσου σημαντική είναι και η δαπάνη στον στρατό για έρευνα και τεχνολογικές στρατιωτικές εφαρμογές, με δυνατότητα όμως εμπορικής αξιοποίησης σε τομείς όπως τηλεπικοινωνίες, πληροφορική, οπτικά και δορυφορικά συστήματα κ.λπ. Η βασικότερη όμως καινοτομία αφορά το σύστημα εκπαίδευσης στον στρατό. Η υποχρεωτική θητεία των νέων είναι μια ευκαιρία να εκπαιδευτούν οι επιστήμονες, οι μηχανικοί και οι τεχνικοί σε εφαρμογές τεχνολογίας αιχμής.
Η πολιτική στο θέμα της μετανάστευσης καθιστά το Ισραήλ ένα από τα πιο φιλομεταναστευτικά κράτη στον κόσμο. Αυτό ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990, με τα πρώτα κύματα μεταναστών που αποχώρησαν από την πρώην Σοβιετική Ενωση μεταφέροντας στο Ισραήλ τεχνογνωσία, ταλέντα και μηχανικούς.
Η προσήλωση στην πολιτική αυτή συμπυκνώνεται και στις δηλώσεις που έκανε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ πρόσφατα: «Η Ελλάδα εκτός από τουριστικός προορισμός χρειάζεται υψηλή τεχνολογία που θα φέρει επενδύσεις». Και πράγματι είναι πεποίθησή μου ότι η αξιοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας μας, του ερευνητικού δυναμικού και η επένδυση στην έρευνα είναι μονόδρομος για την έξοδο από την κρίση που βιώνουμε.
Για τον σκοπό αυτό η συνέχεια της συνεργασίας με το Ισραήλ στους τομείς της έρευνας, της τεχνολογίας και της εκπαίδευσης που ενεργοποιήθηκε στις αρχές του 2012 από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας και τη γενική γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας είναι σίγουρο ότι μπορεί να αποδώσει πολλά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου