Τα τελευταία έξι και πλέον χρόνια η ελληνική οικονομία εμφανίζει σαφή σημάδια ανάκαμψης που δύσκολα μπορεί κανείς να αγνοήσει. Τα μεγέθη δείχνουν μείωση της ανεργίας σε επίπεδα κάτω του 8%, αύξηση του ΑΕΠ και συρρίκνωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ κατά δεκάδες ποσοστιαίες μονάδες. Οι διεθνείς αξιολογήσεις και οι επενδυτικές αποφάσεις ξένων οίκων και επιχειρήσεων καταγράφουν βελτίωση της αξιοπιστίας της χώρας: μικρότερα spreads, αυξημένες καταθέσεις νοικοκυριών, περισσότερες δαπάνες και επενδύσεις, και εντονότερη παρουσία ξένων εταιρειών και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων στη χώρα.
Αυτά τα στοιχεία δεν αναιρούν την πραγματικότητα ότι πολλοί συμπολίτες μας δεν έχουν νιώσει απτά οικονομικά οφέλη σε προσωπικό επίπεδο. Ωστόσο, τα μακροοικονομικά δεδομένα και ο ρυθμός ομαλοποίησης της οικονομίας δημιουργούν ένα καλύτερο πλαίσιο για ανάπτυξη και κοινωνική αποκατάσταση, εφόσον οι πολιτικές που εφαρμόζονται στηριχθούν σε σταθερότητα και συνέπεια.
Στον ενεργειακό και εξωστρεφή τομέα, η προώθηση ερευνών και επενδύσεων στην ανοιχτή θάλασσα και οι συμφωνίες για τη χωρική εκμετάλλευση υδρογονανθράκων αναδεικνύουν την προσπάθεια να αξιοποιηθούν φυσικοί πόροι με στόχο την οικονομική αξία και την ενεργειακή ασφάλεια. Παράλληλα, η προσέλκυση ξένων πανεπιστημίων και επιχειρήσεων ενισχύει την εξωστρέφεια και την τεχνογνωσία στη χώρα, ενώ έργα υποδομής και επανεκκίνηση βιομηχανικών μονάδων, όπως ναυπηγεία, δείχνουν ότι ο μετασχηματισμός της παραγωγικής βάσης προχωρά.
Στον δημόσιο τομέα παρατηρούνται σημαντικές βελτιώσεις: συντομότερες διαδικασίες για συντάξεις και χειρουργεία, ψηφιοποίηση υπηρεσιών και αναβάθμιση δομών υγείας και ασφάλειας. Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της διοίκησης είναι κρίσιμη για να μεταφραστεί η οικονομική ανάκαμψη σε πραγματική βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών.
Το ζήτημα της μετανάστευσης ήταν και παραμένει δύσκολο. Οι μειωμένες ροές και η σχετική αποσυμφόρηση των θαλάσσιων διαδρομών, όπως και οι παρεμβάσεις στην προστασία των συνόρων, αποτελούν προτεραιότητα του δημόσιου διαλόγου. Ταυτόχρονα, η διαχείριση του φαινόμενου απαιτεί σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και στις ανθρωπιστικές υποχρεώσεις της χώρας, αλλά και αποτελεσματικές, νόμιμες διαδικασίες ασύλου και επανεγκατάστασης.
Σε θέματα άμυνας και εξωτερικής πολιτικής, η χώρα έχει προχωρήσει σε αναβαθμίσεις και εξοπλιστικά προγράμματα που στοχεύουν στην ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας. Οι διπλωματικές πρωτοβουλίες για συμφωνίες θαλάσσιων δικαιοδοσιών με γειτονικές χώρες αποτελούν επίσης μέρος μιας στρατηγικής που στοχεύει στην ενίσχυση της σταθερότητας και στην προστασία των εθνικών συμφερόντων.
Όμως ο δημόσιος διάλογος δεν πρέπει να περιορίζεται σε ρητορικές αφορισμού ή σε στείρες ιδεολογικές αντιπαραθέσεις. Η πολιτική κριτική είναι αναγκαία και χρήσιμη όταν είναι τεκμηριωμένη και δημιουργική. Ο λαϊκισμός, η κριτική χωρίς εναλλακτικές και η επιμονή σε ιδεολογικές καθαρότητες που αποκλείουν την αξιοποίηση ικανών στελεχών βλάπτουν τη δημόσια σφαίρα. Οι επιλογές στελεχών δεν πρέπει να κρίνονται αποκλειστικά με βάση κομματικές ή ιδεολογικές γραμμές, αλλά με βάση τη γνώση, την αποτελεσματικότητα και την ικανότητα να υπηρετήσουν το δημόσιο συμφέρον.
Η χώρα σήμερα χρειάζεται ρεαλισμό, υπευθυνότητα και ευρεία συναίνεση σε βασικά θέματα που αφορούν την οικονομία, την ασφάλεια και την κοινωνική συνοχή. Η επιδίωξη ιδεολογικής καθαρότητας εις βάρος της αποτελεσματικότητας δεν συνάδει με τις προκλήσεις του παρόντος. Αν θέλουμε να εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο αύριο για τις επόμενες γενιές, απαιτείται ωριμότητα, διάλογος και συγκροτημένη πολιτική που βάζει πρώτα το εθνικό και κοινωνικό συμφέρον.
Σε μια ώριμη και λειτουργική δημοκρατία, η ύπαρξη υγιούς και σοβαρής αντιπολίτευσης αποτελεί θεμέλιο της πολιτικής ζωής και ουσιώδες αντίβαρο στην εκάστοτε κυβερνητική εξουσία. Δεν είναι απλώς θεσμική αναγκαιότητα, αλλά κρίσιμος μηχανισμός για τη διασφάλιση της λογοδοσίας, της ισορροπίας εξουσιών και της ποιότητας του δημοσίου διαλόγου. Όταν η αντιπολίτευση λειτουργεί με υπευθυνότητα, τεκμηριωμένο λόγο και εναλλακτικές προτάσεις, ενισχύει τη δημοκρατία και προσφέρει πραγματική υπηρεσία στους πολίτες.
Η αντιπολίτευση δεν είναι για να υπόσχεται «λεφτά» χωρίς αντίκρισμα, ούτε για να κατασκευάζει ψευδείς ειδήσεις και σενάρια καταστροφής με μοναδικό στόχο την πολιτική φθορά της κυβέρνησης. Αυτή η τακτική όχι μόνο δεν προσφέρει τίποτα στο κοινωνικό σύνολο, αλλά υπονομεύει την ίδια την πολιτική κουλτούρα της χώρας, δημιουργώντας ένα τοξικό περιβάλλον απογοήτευσης και κυνισμού. Οι πολίτες αξίζουν περισσότερα από ευκολίες και ανέξοδες υποσχέσεις· αξίζουν ειλικρίνεια, σχέδιο και προοπτική.
Η ουσιαστική αποστολή της αντιπολίτευσης είναι διπλή: αφενός να ελέγχει και να αποκαλύπτει τις αδυναμίες ή παραλείψεις της κυβερνητικής πολιτικής, ασκώντας κριτική τεκμηριωμένη και ουσιώδη, και αφετέρου να διαμορφώνει και να παρουσιάζει μία πειστική, εφαρμόσιμη και ρεαλιστική εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης. Μια τέτοια αντιπολίτευση όχι μόνο συμβάλλει στον έλεγχο της εξουσίας, αλλά εξαναγκάζει την κυβέρνηση να βελτιώνεται και να ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα στις ανάγκες της κοινωνίας.
Ιδιαίτερα σήμερα, που η χώρα αντιμετωπίζει σύνθετες γεωπολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις, η πολιτική αντιπαράθεση δεν μπορεί να εξαντλείται σε χαρακτηρισμούς, συνθήματα και αποδόμηση των πάντων. Οι καιροί απαιτούν σοβαρότητα, γνώση των πραγματικών διακυβευμάτων και επαφή με τις ανάγκες της κοινωνίας. Η αντιπολίτευση οφείλει να επισημαίνει τις αστοχίες της κυβέρνησης, να αναδεικνύει τα θέματα που δεν έχουν επαρκώς φωτιστεί και να πιέζει δημιουργικά για λύσεις που υπηρετούν το κοινό καλό. Παράλληλα, πρέπει να επιδιώκει την οικοδόμηση κοινωνικών συμμαχιών, όχι με όρους πελατειακούς ή ψηφοθηρικούς, αλλά με βάση το περιεχόμενο της πολιτικής και τη σοβαρότητα των προτάσεων.
Η αποστολή της δεν είναι να ρίξει την κυβέρνηση πάση θυσία, με όρους πόλωσης και καταστροφής, αλλά να οικοδομήσει εμπιστοσύνη και κύρος, ώστε όταν έρθει η ώρα της εναλλαγής εξουσίας, να έχει ήδη κερδίσει τη νομιμοποίηση και την ετοιμότητα να κυβερνήσει προς όφελος όλων. Μια τέτοια αντιπολίτευση όχι μόνο προετοιμάζει ένα καλύτερο αύριο, αλλά τιμά και το ρόλο της στη δημοκρατία.
Η Ελλάδα έχει ανάγκη από πολιτικές δυνάμεις που δεν επιδιώκουν να θρέψουν τον θυμό, την απελπισία και τη διχόνοια, αλλά που μπορούν να σταθούν με νηφαλιότητα, με ιδεολογική ταυτότητα αλλά και διάθεση συνεργασίας όπου χρειάζεται. Γιατί τελικά, η ισχυρή αντιπολίτευση δεν είναι αυτή που φωνάζει περισσότερο, αλλά αυτή που χτίζει εμπιστοσύνη με την κοινωνία και προτείνει ρεαλιστικούς δρόμους για την πρόοδο. Και αυτό είναι ένα ζητούμενο που ξεπερνά κόμματα και συγκυρίες. Είναι ανάγκη δημοκρατική και εθνική.
Άκουσα προσεκτικα την ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη χθες στην Ολομέλεια του ΟΗΕ, και αισθάνθηκα πως επιτέλους έχουμε μια σοβαρή και ενδιαφέρουσα παρουσία στα διεθνή πράγματα, παρότι το μέγεθος της χώρας μας δεν αλλάζει γεωγραφικά, έχει αναβαθμιστεί αδιαμφησβήτητα γεωπολιτικά, και στέκεται με γνώμη, άποψη, και θάρρος να τις εκφράζει σε ένα ισορροπημένο πλαίσιο που δεν παραγνωρίζει τις διεθνείς προκλήσεις. Στην ομιλία του (είναι 45' δεν έχω την απαίτηση από όλους να έχετε την όρεξή μου) ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε περιληπτικά στα ακόλουθα ζητήματα:
Η Ελλάδα σήμερα, ο ρόλος της στη περιοχή (εκτός θεμάτων Τουρκίας) και η Ελλάδα ως χώρα της ΕΕ
Η Ελλάδα προβάλλεται ως πυλώνας σταθερότητας και αξιόπιστος εταίρος σε μια ασταθή περιοχή, με πλήρη προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και τη διεθνή συνεργασία. Επιδιώκει ειρηνική συνύπαρξη με τους γείτονές της και ενισχύει την αμυντική της ικανότητα, επενδύοντας πάνω από 3% του ΑΕΠ της στην άμυνα. Ως μέλος της ΕΕ, συμμετέχει ενεργά στην ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης, υποστηρίζοντας τον κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό για κρίσιμα αμυντικά έργα και την ενεργοποίηση του Άρθρου 42.7. Παράλληλα, αναδεικνύεται σε κρίσιμο ενεργειακό κόμβο, με έργα όπως ο Great Sea Interconnector και το GREGY, που συνδέουν την Ευρώπη με τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, προωθώντας τη διασυνδεσιμότητα και την πράσινη μετάβαση. Η Ελλάδα φιλοδοξεί να παίξει στρατηγικό ρόλο στην ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ, με επενδύσεις και σε LNG και υπεράκτια κοιτάσματα φυσικού αερίου.
Γάζα & Ισραήλ
Η Ελλάδα καταδικάζει τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023 και υπερασπίζεται το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, ζητώντας όμως παράλληλα την άμεση απελευθέρωση των ομήρων και την κατάπαυση του πυρός. Τονίζει ότι καμία στρατιωτική επιδίωξη δεν δικαιολογεί τον θάνατο χιλιάδων παιδιών και την εκτεταμένη ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα. Ενώ διατηρεί στρατηγική σχέση με το Ισραήλ, η Ελλάδα δεν διστάζει να το επικρίνει ανοιχτά, τονίζοντας ότι η πολιτική του θέτει σε κίνδυνο τη διεθνή του στήριξη και καταστρέφει τις πιθανότητες για λύση δύο κρατών. Επαναβεβαιώνει τη στήριξή της σε μια κυρίαρχη και βιώσιμη Παλαιστίνη που θα συνυπάρχει με ασφάλεια δίπλα στο Ισραήλ. Καλεί σε διακοπή της αιματοχυσίας και ανεμπόδιστη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, τονίζοντας την ανάγκη επανέναρξης της ειρηνευτικής διαδικασίας και ρεαλιστικής αντιμετώπισης των εξελίξεων στη Δυτική Όχθη.
Πόλεμος στην Ουκρανία
Η Ελλάδα υποστηρίζει σταθερά και άνευ όρων την Ουκρανία, θεωρώντας τη σύγκρουση όχι απλώς περιφερειακή αλλά αγώνα για την ελευθερία, τη δημοκρατία και τη διεθνή έννομη τάξη. Αναγνωρίζει την αντίσταση της Ουκρανίας ως ένδειξη θάρρους και αντοχής και απορρίπτει κάθε αναδιαμόρφωση συνόρων με τη βία. Επικροτεί κάθε ειρηνευτική προσπάθεια, όπως εκείνες του Προέδρου Τραμπ, αλλά επισημαίνει ότι καμία συμφωνία δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς την παρουσία της Ουκρανίας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Η Ελλάδα δεσμεύεται να συνεχίσει να στηρίζει τον ουκρανικό λαό στον αγώνα του για ειρηνική και ασφαλή διαβίωση, με πλήρη αυτοδιάθεση, και υπογραμμίζει ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία αποτελεί δοκιμασία για τις ίδιες τις αρχές του μεταπολεμικού διεθνούς συστήματος και των Ηνωμένων Εθνών.
Λιβύη
Η Ελλάδα αναγνωρίζει ότι η Λιβύη και η Ελλάδα είναι γειτονικές χώρες με κοινά θαλάσσια σύνορα και τονίζει την ανάγκη δίκαιης και νόμιμης οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών, σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Υποστηρίζει την ενότητα και κυριαρχία της Λιβύης, καθώς και το δικαίωμα του λαού της να αποφασίζει ελεύθερα για το μέλλον του, χωρίς ξένες παρεμβάσεις. Η Ελλάδα εκφράζει την πρόθεσή της να συμβάλει εποικοδομητικά στις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών για πολιτική λύση και επανένωση της χώρας. Θεωρεί ότι η σταθερότητα της Λιβύης είναι κρίσιμη για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και για την ενεργειακή και μεταναστευτική ασφάλεια της Ευρώπης.
Σουδάν
Η Ελλάδα επισημαίνει τη σοβαρότητα της ανθρωπιστικής κρίσης στο Σουδάν, που διεξάγει καταστροφικό πόλεμο για περισσότερο από δύο χρόνια, με σχεδόν 12 εκατομμύρια εκτοπισμένους και πάνω από 30 εκατομμύρια ανθρώπους να χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια. Τονίζεται η ανάγκη για άμεση παύση των εχθροπραξιών, απρόσκοπτη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και λογοδοσία για εγκλήματα πολέμου. Η Ελλάδα καλεί σε πολιτική διαδικασία που θα οδηγήσει σε ειρήνη, αξιοπρέπεια και σταθερότητα για τον σουδανικό λαό. Παράλληλα, προειδοποιεί ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να αντιμετωπίσει τεράστια μεταναστευτική κρίση αν αγνοήσει την κατάσταση, και υπογραμμίζει την ευθύνη των Ευρωπαίων να συμβάλουν ενεργά στη διευθέτηση της κρίσης.
Συρία
Η Ελλάδα αναγνωρίζει τη μακροχρόνια κρίση της Συρίας και εκφράζει συγκρατημένη ελπίδα μετά από πολιτικές εξελίξεις τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους. Τονίζει την ανάγκη για ένα μέλλον βασισμένο στην ανεκτικότητα, τον διάλογο και την εκπροσώπηση όλων των θρησκευτικών και εθνοτικών κοινοτήτων. Η ειρήνη και η ευημερία της Συρίας εξαρτώνται από τον τερματισμό της σεκταριστικής βίας και των εξωτερικών παρεμβάσεων. Η Ελλάδα επισημαίνει ότι η ευρωπαϊκή επαναπροσέγγιση με τη Συρία εξαρτάται από τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των θρησκευτικών μειονοτήτων, κυρίως της χριστιανικής ορθόδοξης κοινότητας, και από την τήρηση του διεθνούς δικαίου, περιλαμβανομένης της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Το μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων
Η Ελλάδα υποστηρίζει πλήρως την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων, θεωρώντας ότι το μέλλον τους βρίσκεται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπενθυμίζει τον ρόλο της μέσω της Ατζέντας της Θεσσαλονίκης, που χάραξε αυτή την πορεία. Τονίζει ότι η ένταξη των κρατών πρέπει να βασίζεται στον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου, των διεθνών συμφωνιών, των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την πιθανότητα οπισθοδρόμησης και εθνικιστικής έξαρσης, και καλεί τις ηγεσίες της περιοχής να απορρίψουν τις αναθεωρητικές ατζέντες και να εργαστούν για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και μόνιμης ειρήνης. Η Ελλάδα επισημαίνει την ανάγκη η πολιτική ηγεσία της περιοχής να επιδείξει υπευθυνότητα για την εξασφάλιση ενός ευρωπαϊκού μέλλοντος ειρήνης και σταθερότητας.
Ελλάδα και Τουρκία, ελληνοτουρκικές σχέσεις
Η Ελλάδα επιδιώκει ειρηνική συνύπαρξη με την Τουρκία και αναγνωρίζει τη θετική εξέλιξη της αποκλιμάκωσης της έντασης τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, τονίζει ότι αυτή η ηρεμία δεν πρέπει να είναι προσωρινή, αλλά ευκαιρία για οικοδόμηση εμπιστοσύνης και επίλυση διαφορών. Θεωρεί μοναδικό ανοιχτό ζήτημα την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, καλώντας την Τουρκία να άρει την απειλή πολέμου (casus belli) κατά της Ελλάδας, που παραμένει ως σοβαρό εμπόδιο. Υπογραμμίζει ότι η λύση βρίσκεται στη διπλωματία και τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου. Επίσης, επαναβεβαιώνει τη σταθερή προσήλωσή της στη δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία ως λύση στο Κυπριακό, καταδικάζοντας την παράνομη τουρκική κατοχή και στηρίζοντας τις προσπάθειες του ΟΗΕ για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ)
Η Ελλάδα προσεγγίζει την τεχνητή νοημοσύνη με ρεαλισμό και όραμα, εφαρμόζοντας πιλοτικά προγράμματα σε εκπαίδευση, υγεία και πρόληψη φυσικών καταστροφών. Επενδύει σε ψηφιακούς βοηθούς για μαθητές και εκπαιδευτικούς, τηλεϊατρική και τεχνολογίες εντοπισμού πυρκαγιών. Παράλληλα, προειδοποιεί για τους σοβαρούς κινδύνους της ΤΝ: ψυχική υγεία παιδιών, παραπληροφόρηση, χειραγώγηση, συγκέντρωση ισχύος. Η Ελλάδα έχει ήδη προχωρήσει σε πρακτικά μέτρα, όπως απαγόρευση κινητών στα σχολεία και την εφαρμογή ‘KidsWallet’ για γονικό έλεγχο και επαλήθευση ηλικίας. Η χώρα πρωτοστατεί στην πρόταση για θεσμοθέτηση ευρωπαϊκού ηλικιακού ορίου πρόσβασης σε πλατφόρμες. Υποστηρίζει τη θέσπιση διεθνούς πλαισίου διακυβέρνησης της ΤΝ μέσω του ΟΗΕ και τονίζει ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες πρέπει να λειτουργούν με βάση κανόνες υγείας και ασφάλειας, με βασική αρχή το “Μην προκαλείς βλάβη”.
--
Και κάπως έτσι, φτάνουμε στο σήμερα. Όχι στην τελειότητα – ούτε κατά διάνοια. Αλλά σε μια στιγμή όπου, για πρώτη φορά εδώ και πολύ καιρό, μπορούμε να μιλάμε για πρόοδο χωρίς ενοχές, για εθνική στρατηγική χωρίς λαϊκίστικα τρικ, για παρουσία στο διεθνές σκηνικό χωρίς να νιώθουμε κομπάρσοι. Δεν ωραιοποιώ τίποτα: τα προβλήματα είναι πολλά, βαθιά και συστημικά. Αλλά έχουμε πια ένα πλαίσιο που επιτρέπει να τα αντιμετωπίσουμε με σοβαρότητα και όχι με καφενειακού τύπου συνθηματολογία. Το αν θα συνεχίσουμε έτσι ή θα αυτοκαταστραφούμε για ακόμη μια φορά, είναι στο χέρι μας – και κυρίως στις δικές μας επιλογές: πολιτικές, κοινωνικές και προσωπικές. Το μόνο σίγουρο; Δεν υπάρχει πια καμία δικαιολογία για να μένουμε αδρανείς ή απαθείς. Η Ελλάδα δεν είναι πια μόνο η χώρα που θαυμάζουμε στις διακοπές μας ή που απογοητευόμαστε στα δελτία ειδήσεων. Είναι η χώρα που μπορούμε, επιτέλους, να φτιάξουμε καλύτερη – αρκεί να το πιστέψουμε και να δουλέψουμε για αυτό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου